JONG KIEZEN: jong-leren met standpunten en informatie

Op 14 november kwamen meer dan 60 leerlingen van het Markland College naar het gemeentehuis. Het waren (bijna-)schoolverlaters – en bijna-stemgerechtigden: 17- en 18-jarigen uit 5 Havo en 5 en 6 VWO. Kort voor de verkiezingen van de Tweede Kamer hield de school een Verkiezingsdag. Onderdeel daarvan waren speeddates met vertegenwoordigers van diverse politieke partijen. Dat waren geen kandidaten die op de kieslijst voor de Tweede Kamer stonden, die hadden andere bezigheden. Daarom namen leden van de gemeenteraad en burgerraadsleden aan de datingtafels plaats. Voor de PvdA stapten Jeffrey Dalderop en Marianne Pas in de ring.

De partijen hadden propagandamateriaal meegenomen en affiches opgehangen. De leerlingen konden meteen bij binnenkomst een stem uitbrengen op de partij van hun keuze. Aan het eind van de dag deden zij dat nog een keer. Bedoeling van de dag was om de leerlingen aan te moedigen zich te verdiepen in de rol van kiezer en de mogelijke keuzes die er te maken zijn. En dan niet alleen over de keus op welke partij ze willen stemmen, maar ook om zich kritische vragen te stellen bij alle informatie die ze bereikt over de politiek. Het Jongerenwerk van Meer Moerdijk leverde een actieve bijdrage aan deze dag;  juist omdat politieke bewustwording en burgerschap niet alleen van belang zijn bij verkiezingen, maar alle dagen aan de orde zijn. Het Markland College en het Jongerenwerk van Meer Moerdijk ondersteunen in hun dagelijkse werk de ontwikkeling van jongeren – ook op dit punt.

De dag begon met een aanmoedigend (online) verhaal van een kandidaat Tweede Kamerlid: Songül Mutluer. Dat was voor onze partij een opsteker: Songül stond op de tiende plaats op de kieslijst van Groen Links/PvdA. Daarna startte de eerste van twee rondes speeddates. Telkens vijf of zes jongeren die bij Jeffrey en mij aanschoven en in meer of mindere mate ‘iets met het thema verkiezingen’  hadden. Voor als het moeilijk was het gesprek op gang te brengen, lagen er een aantal startvragen klaar. Soms waren die helemaal niet nodig. Er waren jongeren die ronduit hun voorkeur uitspraken. De motivatie voor die keus onder woorden brengen kostte meer moeite, maar er werden ook duidelijke argumenten of principiële uitgangspunten naar voren gebracht. Wat opviel: de jongeren gingen weinig onderling in gesprek. Daar was wel een zetje voor nodig. Voor veel 17-jarigen waren de verkiezingen nog niet zo concreet, maar sommigen vonden het jammer dat ze pas kort na 22 november 18 jaar werden: zij hadden graag hun stem uitgebracht.

In de middag werd er een debat gehouden. De raadsleden werden nu voor in de zaal gezet en gingen in debat met de leerlingen. Op dat moment was er gelegenheid om ook partijuitgangspunten of -standpunten in te brengen. Maar wel kort: de debatleider van het Jongerenwerk hield de vaart erin. Het leidde af en toe ook tot onderling debat tussen de raadsleden van de diverse partijen.

Tot slot van de dag hield burgemeester Moerkerke een toespraak, waarin hij ook zijn eigen ervaringen als jonge bijna-stemgerechtigde burger aanhaalde. Even voordien hadden de jongeren voor de tweede keer hun stem uitgebracht. Tijdens de toespraak van de burgemeester werden de stemmen door het ‘stembureau’ geteld en vergeleken met de uitslagen van de eerste stemronde. De VVD won met overmacht: 49 procent, meer dan een verdubbeling tussen ronde 1 en ronde 2. Daarna volgde D’66 met 15 procent en VOLT met 12 procent. Voor de andere partijen schoot er niet veel meer over. De PvdA eindigde op 4 procent, net als het CDA en de PVV. Alle andere partijen hadden minder stemmen. Op vallend was dat Forum voor Democratie in de eerste ronde nog 19 procent van de stemmen kreeg, maar in de tweede ronde nog maar 2 procent.

Terugkijkend op de dag vond ik de bijeenkomst zinvol en informatief: zowel voor de jongeren als de aanwezige politici. Maar voor jongeren (en jongvolwassenen) is mijns inziens meer aandacht nodig. Hoe geven we hun een stem in onze politieke debatten? Hoe betrekken we ze meer bij de beslissingen die bepalend zijn voor hun mogelijkheden om in de toekomst een goed leven te leiden waarin ze verantwoordelijkheid willen nemen voor de samenleving? Is dat een thema om in onze partij en afdeling meer aandacht aan te schenken dan we tot nu toe doen?

Marianne Pas.